In het licht van de schienwarper zit op het ziedpad van de straote wel vieftien padden. De koppies omhoog, glimmend van de aal maor vallende regen, verstoord in hun tocht naor de overkaant.
Mannegies, zeg e tegen humzölf, allemaol mannegies. Dat verbaost hum niks. Aaltied in de eerste dagen van de veurjaorstrek komt de mannegies. Later komt de wiefies, vake met op heur rugge al een mannegie stief vastklemd. Zo wil die de eerste wezen as het wiefie in het water van het veentie an de aandere kaante van de straote heur eier ofzet. Dat maakt de wiefies – toch al traoger deurdat ze veul groter en dikker bent – hielemaol tot onbehölpen monsterties die langzaam veuruut kroept over het asfalt. Zo langzaam dat ze bij bulten doodreden wordt. Dan ziej de eier, die het wiefie zo dik maakt, as slierten snot liggen midden tussen de platreden padden.
Zo gauw as in het vrogge veurjaor het weer zachter wordt en het regent, begunt de trek. Hij kan het miestal wel drie, vier dagen in ‘t veuren an zien kommen. Mangs bij hiel zacht weer al in jannewaorie, maor in een gewoon veurjaor argens in de eerste helfte van meert. Uut de wallegies in het gruunland, waor as ze de winter deurbracht hebt, trekt ze dan zo gauw as ’t duuster wordt, in grote koppels naor het water waor as ze in geboren bent.
De gemiente hef borden zet met Paddentrek 19.00-7.00 uur en een ofbeelding van een kikker derop om het verkeer te waorschouwen. Der is gaos langes het stukkie bos zet waor de padden deurhen komt veurdat ze bij de straot bent en der bent twei dukers onder de straot legd. Maor de padden die bij het gaos de verkeerde kaant uutgaot, komt uut bij de drie zaandpaden – olde veedriften – die het gaos onderbreekt. Butendes kroept een hiele bulte padden toch al an de driften langes, want dat giet ja vlugger. Overdag wordt de driften gebruukt deur boeren die begund bent met stront rieden naor het maïslaand an het diep; ofzetten giet dus niet. Ok al niet omdat op zundagmörgen aaltied kerels op terreinmotors over de drift jaagt. Veur die geldt: hoe meer modder, hoe mooier.
Al met al wordt de padden bij bulten doodreden as ze van de driften over de straot probeert te kommen.
*

Hij pakt de eerste pad op. Zoas aaltied drag e haansen, van die doktersdingen. Niet omdat e de biesten zo niet op duurt pakken, maor om der veur te zörgen dat ze niks van hum overneemt. Hij is der die aovend om goed acht ure ok al west. Toen lagen der al een stuk of tien padden platreden. Hij har zachies vluukt toen as e dat zag. ‘Stomme rotbiesten, kruup dan deur de dukers.’ Nog een geluk dat het zaoterdagaovend is. Dan is der minder verkeer, vrog op de aovend. Maor later is het dan wel weer drokker as deur de weke, as het uutgaonsvolk op pad giet.
Hij gröf de emmers in de grond an de enden van het gaos bij iedere drift. Daor zult de padden in vallen. En zet bij de briedste drift een paar olde plaanken schuun omhoog in de grond. Dat dwingt de biesten om opzied te kroepen naor de dukers of de emmers.
De pad begunt te roepen, as e hum oppakt. Kwaken doet ze niet, dat doet kikkers. Padden piept hardop. Aj der een stuk of wat in de emmer hebt is het een hiel geklets. Hij stelt hum veur dat ze met mekaar zit te praoten.
Hij begunt an de straot langes te lopen. Vake steekt padden schuun over as ze de driften ofkomt. De emmer hef e in de iene haand, de lanteern in de aandere.
Hij hef tegen zien vrouw zegd dat ze maor niet op hum wachten mut. Dat wet ze wel. Die tien, vieftien aovends in het veurjaor hef e nou ienmaol de padden in de kop. Een jaor of wat leden is e der met begund, toen as e op een late aovend der langes kommen was. Het gaos was der toen nog niet en de hiele straot lag vol met doodreden padden. Wel meer as vieftig. De volgende mörgen was e weer gaon kieken, maor der lag niks meer. De kreeien hadden de boel opruumd. Maor diezölfde aovend was e weer hen west. Met een emmer. En zo was het begund. Later har e brieven schreven naor de gemiente, Natuurmonumenten en de ruilverkaveling om meer te doen as het gaos en de dukers.

*

In het licht van de lanteern zit wel zeuven, acht padden op de kaant van de straot. Traog kroept ze naor de overkaant. Achter hum heurt e een auto. Hij stapt naor het midden van de straot om de auto zo te bewegen kalm an te doen. Zien oranje overgooier met reflecterende baanden derop ziej al van honderden meters ofstaand.
Hij heurt de auto ofremmen. De lichten gaot achter hum naor links. Schuun achter hum red e langzaam dichterbij tot e naost hum is. Een zwarte Volkswagen Golf. De motor gromt zwaor en langzaam. Het raampie an zien kaant giet lös. Metien rök e de draanklucht. Hij schient evenpies met de lanteern naor binnen. Vief jongens, het haor glimmend van de gel. Vast op weg naor een kroeg of een feesie argens.
‘Wat bi’j an ’t doen?’ vrag de jongen bij het open raam.
‘Padden vangen,’ zee e.
‘Padden? Waorveur dat?’
‘Omdat ze aans doodreden wordt. Ze steekt hier de straot over om daor in het veentie te paren.’
Achteruut de auto klinkt hinnikend gelach.
‘Jongens, die vent helpt kikkers an ’t neuken.’ De rest grinnikt in het duuster.
Hij döt of e niks heurt. Wes met zien lanteern.
‘Gien kikkers, padden. Kiek, daor hej een wiefie met een mannegie op de rugge. Dat mannegie is der op tied bij. As ze dommiet bij het water bent is e de eerste die de eier van het wiefie bevruchten kan.’
‘En ie helpt ze oversteken?’
‘Ja, want aans wordt der veuls te veul doodreden. Dus aj deurriedt is ’t mooi aj veurzichtig wezen wilt.’
Ien van de jongens achterin zeg: ‘Deurrieden, Kevin, we hebt om halftwaalf ofspreuken in Hofsteenge.’
‘Nou, succes der met,’ zeg de jongen bij het raam.
‘Bedaankt,’ zeg e nog.
De auto trekt op. Dreeit licht naor rechts en red zorgvuldig over het koppeltie hen dat e net anwezen hef. Zölfs op dizze ofstaand heurt e het pletsende geluud waormet de padden platdrukt wordt. Uut de auto klinkt buldernd gelach.
‘Raak, Kevin. Goed kuurd, man! Pak der nog iene. Daor!’
De wagen zwenkt naor links en plet drie, vier aandere padden. Vanneis gebrul uut de auto. De jongen an zien kaant zweeit uut het raam dat lös stiet.
De grote lanteern schient op de achterkaant van de wagen. Twei uutlaoten as verchroomde kachelpiepen. Hij zöt het kenteken oplichten. Een hiete woede vlög deur hum hen.
‘Klootzakken,’ brult e, ‘verdomde klootzakken!’
De jongens toetert terugge.